16 juli 2020

Onderzoeksconsortium COVID-19 en trombose

49% van de IC-patiënten met het coronavirus krijgt longembolieën of een andere trombose. Dat is letterlijk levensgevaarlijk. Onderzoekers uit heel Nederland bundelen nu de krachten om de relatie tussen corona en trombose te ontrafelen.

Het is nog niet precies duidelijk waarom trombose zo vaak voorkomt bij mensen met zeer ernstige corona. De Trombosestichting initieerde in maart de Dutch Covid & Thrombosis Coalition (DCTC). In dit consortium gaan verschillende onderzoeksgroepen samen op zoek naar antwoorden.

Stolling extra actief
Internist-hematoloog Marieke Kruip is projectleider van de DCTC. We spraken haar eind mei, na een paar heftige maanden: “We hebben het project opgedeeld in vijf werkgroepen, zijn daarmee aan de slag gegaan en nog steeds komen er onderzoekers bij. We zijn heel snel van start gegaan, dat was bijzonder om mee te maken. Vrijwel iedereen deed al ander onderzoek, en sommige zijn arts. Tijdens de corona-piek was het bij ons op de gewone poli natuurlijk rustiger, maar dan nog was het avond- en weekendwerk. Nu start de gewone zorg weer op, maar we blijven gefocust: we moeten dit echt op de kaart zetten.”

Het onderzoek gaat over grofweg twee vragen: waarom heb je bij corona meer risico op trombose? En: hoe behandel of voorkom je het? Kruip: “Twee groepen kijken naar die waarom-vraag. Stollingsexperts onderzoeken de stollingseiwitten in bloed van COVID19-patiënten. Wat we al weten is dat deze stollingseiwitten zogenaamde fibrinedraden maken, die in de longen voor stolsels kunnen zorgen. Hoe zit dit precies? Een andere groep bestaat uit virusexperts. Wat gebeurt er in de cel als je het virus injecteert? Drie andere groepen kijken echt naar gegevens en uitkomsten van patiënten.”

Minder ziek, minder trombose
Kruip: “We willen steeds beter in kaart krijgen wie nu precies extra risico lopen. Trombose komt bijna nooit door één oorzaak, maar door een opstapeling van factoren. Dat geldt hier waarschijnlijk ook.” Wat uit de eerste gegevens blijkt: dat hoge tromboserisico is er vooral bij ernstig zieke mensen op de IC. “Bij mensen op de afdeling is de relatie tussen corona en trombose veel minder duidelijk. En dat geldt helemaal als je thuis kunt uitzieken.”

Betere behandeling
Coronapatiënten op de IC krijgen nu standaard een hogere dosis heparine (antistolling). Werkt dat? Kruip: “Daar heb ik het antwoord nog niet op. Het aantal patiënten neemt nu sterk af. En in het begin, bij de piek, hadden we ook nog niet precies in kaart wie wel of geen trombose had. We hebben dus meer data nodig. Het is al heel belangrijk dat we nu weten dat het zo vaak voorkomt. Bij een eventuele volgende piek zijn we beter voorbereid.”

Herstel
Als je van de IC komt, heb je een lange weg te gaan. De spierkracht is weg, de longen zijn soms blijvend beschadigd en het is psychisch zwaar. Kruip: “Herstel is een kernpunt. Wij kijken specifiek naar het traject na corona mét trombose. Zie je überhaupt verschillen in restverschijnselen tussen mensen die wel of geen longembolie hebben gekregen? En wat werkt om op te knappen? We sluiten daarbij aan bij bestaand onderzoek naar herstel na een longembolie en bij richtlijnen over volgen van patiënten na COVID-19.”

‘Gewone’ trombose
Ten slotte: hebben ‘gewone’ trombosepatiënten ook iets aan al dit nieuwe onderzoek? Kruip: “De antwoorden die we vinden kunnen nuttig zijn, bijvoorbeeld over herstel na een longembolie. Ook kunnen we de behandeling verbeteren voor mensen met een hoger tromboserisico. Zij krijgen vanaf nu ook eerder antistolling als zij ziek worden door het coronavirus*. Als arts en onderzoeker vind ik het interessant dat trombose ineens ‘hot’ is. Normaliter gaat het veel meer over hart- en vaatziekten en kanker. Ik kan me voorstellen dat het voor alle patiënten goed is dat er nu meer aandacht voor trombose is.”