3 september 2024
Hoe groot wordt de ‘Von Willebrand Factor’ bij nieuwe behandelingen tegen trombose?
‘VWF kan een sleutel zijn die nieuwe deuren opent in de strijd tegen bloedvergiftiging én trombose.’
Wetenschappelijk onderzoek is vaak ingewikkeld en tijdrovend. Het onderzoek van prof. dr. Tom van der Poll is hier geen uitzondering op. Hij werkt bij Amsterdam UMC en onderzoekt de rol van het eiwit Von Willebrand Factor (VWF) bij het ontstaan van trombose in de kleine bloedvaten. In dit interview vertelt hij over zijn onderzoek.
Draag bij aan het onderzoek van prof. dr. Van der Poll
In de beschrijving van uw onderzoek heeft u het over sepsis. Wat is dat en hoe vaak komt het voor?
In de volksmond wordt sepsis ook wel bloedvergiftiging genoemd. Het is een gevolg van een infectie. Het is lastig om precies te zeggen hoe vaak een infectie tot sepsis leidt. We zien namelijk alleen de mensen die met bloedvergiftiging in het ziekenhuis belanden of het daar oplopen naar aanleiding van bijvoorbeeld een longontsteking of een andere infectie die we moeten behandelen. Er is onlangs een studie verschenen waar wordt geschat dat het wereldwijd om 49 miljoen gevallen per jaar gaat.
Kan elke infectie leiden tot bloedvergiftiging? Want dan is de impact, met ook bijvoorbeeld corona, enorm.
Ja dat kan. In westerse landen zijn vooral infecties van de longen en het buikvlies oorzaak. Het kan ook veroorzaakt worden door bacteriën en virussen en daar is covid inmiddels een van de bekendste van.
En al die 49 miljoen gevallen per jaar wereldwijd lopen een verhoogd risico op trombose?
Ja. De activatie van het bloedstollingsysteem is een afweerreactie op de infectie. Je lichaam gaat in de verdedigingsstand. Daarbij hoort het stollen van bloed. Eigenlijk zoals het ook gaat bij een wondje. Je bloed wordt dikker en vormt een korstje. Dat gebeurt ook op de plaats van een infectie. Maar als dat doorslaat, dan kan je trombose ontwikkelen in je kleine bloedvaten. Het is een gevaarlijke bijwerking van een bloedvergiftiging.
Zijn daarbij bepaalde risicogroepen aan te wijzen?
Ja, vooral bij extremen van leeftijd, dus dan wel heel oud, of juist heel jong. Heel jonge kinderen zijn kwetsbaar natuurlijk en bij mensen die ouder zijn komen vaak nog andere factoren kijken die invloed kunnen hebben op het opdoen van een infectie. Denk bijvoorbeeld aan hart- en vaatziekten of suikerziekte.
Bij het stollen van bloed en de afweerreactie op de infectie speelt Von Willebrand Factor (VWF) een belangrijke rol. Wat is VWF en wat doet het?
VWF is een eiwit. Het zorgt ervoor dat bloedingen stollen. Bij een bloedvergiftiging zijn de VWF-waarden hoger omdat er sprake is van een ontsteking. Dat hoeft bij trombose in je been bijvoorbeeld niet zo te zijn. Wat interessant is, is dat de wisselwerking tussen ontsteking en bloedstolling ook van invloed is. En ook hier komt VWF aan te pas. Daarom is het zo goed om te kijken hoe groot de invloed van VWF is.
Omdat hoe meer VWF, hoe groter en sneller de trombose zich ontwikkelt in de kleine vaten?
Ja. De hoeveelheid VWF is bij een infectie hoger. Bovendien is VWF een eiwit met de bijzondere eigenschap om met andere VWF-moleculen grote meervoudige moleculen te vormen. Daardoor groeit VWF uit tot een soort supereiwit, dat de ontwikkeling van trombose nog eens versnelt. Het is een trein met steeds meer wagons die niet te stoppen is.
Wat wordt er nu onderzocht?
Eigenlijk twee dingen. Allereerst willen we tot de bodem uitzoeken wat de rol is van VWF bij het ontstaan van trombose als complicatie van een bloedvergiftiging. Hoeveel VWF draagt bij aan het oplossen van de infectie, maar ook: hoezeer vergroot deze hoeveelheid de kans op trombose? Het tweede deel van het onderzoek richt zich op het ingrijpen op de VWF-activiteit. Met die kennis kunnen we nieuwe therapieën ontwikkelen. Zo gezien kan VWF een sleutel zijn die nieuwe deuren opent in de strijd tegen sepsis én trombose.
Doneer nu voor dit baanbrekende onderzoek
Hoe verklein je de aanwezigheid van VWF?
Door antistoffen toe te dienen. Anti-VWF zeg maar. Bovendien is er een enzym dat hele grote brokken VWF die kunnen ontstaan, weer kan afbreken. Want die bijzondere eigenschap van VWF om te groeien tot die niet te stoppen trein willen we ook in toom leren te houden.
Wat maakt het onderzoek nieuw of uniek?
De impact van een bloedvergiftiging is al groot, en als je daar dan nog trombose overheen krijgt is dat heel heftig. Er zijn geen exacte cijfers bekend, maar ik denk dat misschien wel 25% van de mensen met bloedvergiftiging daar nog een trombose bij ontwikkelen. Maar dat is een ruwe schatting. Wat we wel weten, is dat VWF op beide aandoeningen invloed heeft: VWF versterkt de ontstekingsreactie op een infectie en bevordert mede daardoor ook de bloedstolling. Dat kunnen we behandelen met antistollingsmiddelen, maar het is heel interessant om te onderzoeken wat er gebeurt als we de factor die van invloed is op beide processen, namelijk de VWF, in het vizier nemen.
Want dat vergroot de kansen voor de patiënt?
Ja, en dat is natuurlijk het uiteindelijke doel. Van de mensen met bloedvergiftiging als gevolg van een ontsteking die op de intensive care komen te liggen komt grofweg een kwart te overlijden. Maar hoe groot is dat percentage als we bij die mensen de trombose weg kunnen nemen? Meer inzicht biedt echt meer mogelijkheden.
Waarom vindt u dat mensen moeten bijdragen aan uw onderzoek?
Door onderzoek wordt ons inzicht in bestaande processen vergroot, en die kennis kunnen we gebruiken voor nieuwe behandelmethodes. VWF is een eiwit waar we invloed op uit kunnen oefenen, maar waarvan we nog niet alle mogelijkheden hebben ontdekt. Dat hopen we met dit onderzoek uit te breiden. Zonder dit soort onderzoeken, die weliswaar niet direct een medicijn opleveren, blijft de geneeskunde stilstaan. En in gevallen van ernstige aandoeningen zoals trombose willen we juist vooruit.
Met uw gift maakt u een groot verschil!
Draag ook bij aan een toekomst zonder trombose en steun dit onderzoek van prof.dr. Van der Poll.
Stop de prop. Stop trombose.
