31 januari 2024
Vragen aan een expert over tromboflebitis
Bij de Trombosestichting krijgen we geregeld vragen over zeldzamere vormen van trombose. Wij leggen deze vragen voor aan experts. Dit keer beantwoordt hematoloog prof. dr. Karina Meijer van het UMCG vragen over tromboflebitis.
Wat is tromboflebitis?
“Je kunt het woord tromboflebitis ontleden. Flebitis betekent vaatontsteking, en trombo geeft aan dat daarbij sprake is van een stolsel. Het is dus een aderontsteking die ontstaat door de aanwezigheid van een bloedstolsel. Het gaat daarbij om oppervlakkige aders, meestal in de benen of de armen. Mensen denken bij een ontsteking vaak aan een bacteriële infectie, maar dat is het dus niet; het is echt het stolsel dat maakt dat de ader ontsteekt.”
Wat zijn symptomen van tromboflebitis?
“Wat eigenlijk altijd het geval is, is dat de huid rondom de ontsteking rood wordt. Daarnaast kan de ader pijn gaan doen en kun je een streng voelen op de plek van de ontsteking als je er met je vinger overheen gaat. Dan lijkt het net of er een kabeltje zit, dat is de ontstoken ader.”
Wat zijn de oorzaken van tromboflebitis?
“Er zijn meerdere mogelijke oorzaken. In veel van de gevallen van een aderontsteking die we in het ziekenhuis zien, is de oorzaak een infuus dat in een ader is geprikt. Door het prikken, beschadigt de ader, waardoor er een ontsteking kan ontstaan. Een andere veel voorkomende oorzaak zijn spataders. Op zichzelf is een spatader niet meer dan een uitgezet bloedvat, maar we weten dat zo’n uitgezet bloedvat vatbaarder is voor een ontsteking. Een derde veel voorkomende oorzaak is een zwangerschap. Door de verandering van de hormoonhuishouding, wat ook geldt voor het slikken van een anticonceptiepil, is de kans op trombose groter, en daarmee ook op tromboflebitis. Een andere oorzaak die ik kan noemen, is een aangeboren afwijking aan de bloedvaten.”
Hoe wordt tromboflebitis behandeld?
“Er zijn meerdere behandelmogelijkheden. Misschien wel de belangrijkste is om de eerste drie weken niets te doen en te kijken hoe de tromboflebitis zich ontwikkelt. In veel gevallen zal de ontsteking vanzelf afnemen en is een verdere behandeling niet nodig. In het geval dat een infuus de oorzaak is, dan is het weghalen van het infuus vaak al afdoende, indien nodig gecombineerd met het koelen van de ontsteking of het hoger houden van het been of de arm.”
“Verergeren de klachten in de eerste weken, dan kunnen we overgaan op het geven van bloedverdunners als fondaparinux en rivaroxaban. Deze behandelingen zijn inmiddels door studie bewezen en zijn daarmee opgenomen in de richtlijnen. Heparine helpt ook, weten we uit ervaring, maar hiernaar is nog geen studie gedaan.”
“Als het stolsel in een oppervlakkige ader zit maar dicht bij het diep veneuze systeem – zoals hoog in het bovenbeen – dan is het risico groot dat het stolsel doorgroeit en echt trombose veroorzaakt. Dat kan een reden zijn om de tromboflebitis uit voorzorg meteen te behandelen met bloedverdunners. Hetzelfde geldt als de tromboflebitis terugkeert.”
Welke mensen hebben een verhoogd risico op tromboflebitis?
“Kijkend naar de belangrijkste oorzaken hebben mensen met spataders en vrouwen die zwanger zijn een verhoogd risico, net als mensen met een aangeboren afwijking van de bloedvaten.”
Is de kans groot om wederom tromboflebitis te krijgen als je dit al een keer hebt gehad?
“Hier is nog geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, maar vanuit ervaring weten we dat de kans dat tromboflebitis terugkeert aanzienlijk is. Dat geldt zeker bij spataderen en een aangeboren afwijking van de bloedvaten. Bij zwangere vrouwen ligt het iets anders, want zodra de zwangerschap voorbij is, is het risico op een nieuwe aderontsteking ook voorbij. Al gaan we er wel vanuit, zonder dat dit onderzocht is, dat het risico bij een volgende zwangerschap wel weer toeneemt.”
“De kans dat een patiënt dus een tweede keer tromboflebitis krijgt is aanzienlijk. Toch zullen we na de eerste keer niet meteen bloedverdunners voorschrijven ter preventie. Dat doen we wel als er een tweede keer sprake is van tromboflebitis.”
Kun je blijvende klachten overhouden aan tromboflebitis?
“In principe zijn er geen echte restklachten als de aderontsteking verholpen is. Wel kun je een streng blijven voelen op de betreffende plek. Deze trekt vaak ook weg, al kan dit maanden duren. In een enkel geval zal de streng altijd voelbaar blijven.”
Hoe vaak komt tromboflebitis voor?
“Heel goed zicht hebben we er niet op, omdat we in het ziekenhuis een deel van de mensen zien, maar het grootste deel gaat naar de huisarts. In de huisartsenpraktijk krijgt per jaar ongeveer twee op de duizend mensen met tromboflebitis te maken. Dat is inderdaad best veel. We verwachten dat de groep nog groter is: er zijn ook mensen die niet naar de huisarts gaan en bij wie de klachten binnen enkele weken vanzelf verminderen.”
Met uw gift maakt u een groot verschil!
Draag ook bij aan een toekomst zonder trombose. Steun onderzoek naar een betere behandeling van trombose en betere medicijnen om trombose te behandelen en te voorkomen.
Stop de prop. Stop trombose.
