Vragen over de coronavaccins en trombose

We begrijpen dat veel mensen vragen hebben en zich misschien zorgen maken. Hieronder zetten wij de laatste informatie over corona, vaccinaties, trombose, erfelijke factoren en antistollingsmedicatie op een rij.

Mocht u naar aanleiding van alle berichtgeving vragen hebben over uw eigen medische situatie met betrekking tot coronavaccins en trombose, dan raden wij u aan contact op te nemen met uw huisarts om dit te bespreken.

Boostervaccinaties
De bescherming van de coronavaccins neemt na verloop van tijd af. De boostervaccinatie draagt bij aan een blijvend hoge bescherming. Iedereen die een boostervaccinatie krijgt, krijgt een Pfizer of Moderna vaccin aangeboden. Ook als iemand eerder een AstraZeneca of Janssen vaccin heeft gekregen. Bij de vaccins van AstraZeneca en Janssen is in een aantal gevallen een zeer zeldzame trombosebijwerking gezien. Deze bijwerking is niet gezien na de vaccins van Pfizer en Moderna.

Op dit moment kunnen alle mensen van 60 jaar en ouder een boostervaccinatie krijgen. Mensen van 80 jaar en ouder worden als eerste uitgenodigd om deze extra prik vanaf 19 november 2021 te halen. Ook twee andere groepen mensen krijgen een boostervaccinatie aangeboden: mensen van 18 jaar en ouder die in een zorginstelling wonen, en zorgmedewerkers van 18 jaar en ouder die contact hebben met patiënten en cliënten. Nadat deze groepen aan de beurt zijn geweest, kan iedereen die jonger is dan 60 jaar en dat wil een boostervaccinatie krijgen.

De boostervaccinatie moet minimaal 6 maanden na de laatste coronavaccinatie gegeven worden. Als u corona heeft gekregen na uw vorige vaccinatie, dan moet er 6 maanden zitten tussen uw besmetting en het zetten van de boostervaccinatie.

>Meer informatie over boostervaccinaties

Hoe zit het met de zeldzame trombosebijwerking bij de vaccins van AstraZeneca en Janssen?
Bij de vaccins van AstraZeneca en Janssen is in een aantal gevallen een zeer zeldzame trombosebijwerking gezien. Dit wordt VITT of TTS genoemd. Een aantal mensen zijn overleden aan deze bijwerking. De bijwerking houdt in dat er 1 tot 4 weken na toediening van het vaccin van AstraZeneca of Janssen een heftige immuunreactie ontstaat die kan leiden tot een laag aantal bloedplaatjes en trombose op zeldzame plekken, vooral in de hersenen (sinustrombose). Het gaat hier dus om trombose in combinatie met een tekort aan bloedplaatjes (trombopenie). Dit is een ander soort trombose dan “gewone” trombose. Het vaccin van AstraZeneca wordt in Nederland inmiddels niet meer gegeven. Mocht u eerder trombose of trombopenie hebben gehad, dan kunt u met de huisarts bespreken of een Janssen vaccin mogelijk is. Er zijn geen gevallen van TTS bekend na een Pfizer en Moderna vaccinatie.

>Een interview met de directeur van bijwerkingencentrum Lareb over bijwerkingen
>Informatie van het RIVM over bijwerkingen

Hebben de vaccins van Pfizer en Moderna bijwerkingen?
De zeldzame trombosebijwerking is niet gezien bij de vaccins van Pfizer en Moderna. Wel is inmiddels ontsteking van de hartspier (myocarditis) en hartzakje (pericarditis) opgenomen als bijwerking in de bijsluiter van het Pfizer en Moderna vaccin. Het gaat om zeldzame bijwerkingen, die meestal binnen 14 dagen na de vaccinatie ontstaan. Mensen die pijn op de borst, benauwdheid of hartkloppingen krijgen, moeten contact opnemen met de huisarts. De klachten zijn goed te behandelen.

>Meer informatie over bijwerkingen van de coronavaccins:

Hoe vaak komt trombose voor bij een coronabesmetting?
Mensen die met een coronabesmetting in het ziekenhuis belanden, hebben een aanzienlijke kans om trombose te ontwikkelen. Tot 50% van de mensen met een coronabesmetting op de ic ontwikkelen (ernstige) trombose, en zo’n 10% van de mensen met corona op de verpleegafdeling. En ook hartschade en hersenschade lijkt vaker voor te komen bij mensen met een coronabesmetting. Voor iedereen boven de 60 is het risico om ernstig ziek te worden van corona vele malen groter dan het risico op de zeldzame trombosebijwerking.

Mensen die eerder trombose hebben gehad, of kanker hebben, hebben een verhoogd risico om trombose te ontwikkelen als zij (ernstig) ziek worden na een coronabesmetting en bedlegerig zijn. Huisartsen kunnen overwegen om deze specifieke groep patiënten preventief antistollingsmiddelen voor te schrijven als zij geen antistollingsmiddelen (meer) gebruiken. Dit moet zorgvuldig samen met de patiënt worden afgewogen, want antistollingsmiddelen geven een verhoogd bloedingsrisico.

>Meer informatie over trombose bij een coronabesmetting

Hoe vaak komt trombose voor?
Trombose komt heel vaak voor. In Nederland krijgen elke dag zo’n 100 mensen een veneuze trombose (longembolie, trombosebeen), en zo’n 165 mensen een arteriële trombose (hartinfarct, herseninfarct). Voor sinustrombose geldt dat ook dit zo’n 250 keer per jaar voorkomt, vooral in de leeftijdsgroep vrouwen tussen de 25 en 60 jaar oud.

Ik heb eerder trombose gehad. Kan ik een coronavaccinatie krijgen?
Mensen die eerder trombose, embolieën of stollingsproblemen hebben gehad, (maar geen TTS, zie tekst hierboven onder “Zeldzame trombosebijwerking), kunnen in principe starten met de coronavaccinatie. Dit staat beschreven in de vaccinatierichtlijn van het RIVM. Mocht u zich hier toch zorgen over maken of vragen over hebben, dan kunt u deze het beste bespreken met uw huisarts of behandelend specialist.

Ik gebruik antistollingsmedicatie. Waar moet ik op letten bij een coronavaccinatie?
De coronavaccinaties wordt in de spier gezet, net als veel andere vaccinaties. Dit kan leiden tot een bloeding of blauwe plek. Als u antistollingsmedicatie gebruikt of een bloedingsziekte heeft, is dit bloedingsrisico groter. Het is bij het coronavaccin niet mogelijk de vaccinatie onderhuids te zetten in plaats van in de spier, zoals wel bij de griepprik wordt gedaan. Dit omdat het niet bekend is of het coronavaccin dan wel werkzaam is.

Als u een coronavaccinatie krijgt, zal u daarbij worden gevraagd of u antistollingsmiddelen gebruikt, of u onder behandeling bent van een trombosedienst, en of u een stollingsziekte zoals hemofilie heeft. Als u onder behandeling bent van een trombosedienst, dan zal u worden gevraagd een aantal weken voor de vaccinatie contact op te nemen met uw trombosedienst, zodat gekeken kan worden of er maatregelen getroffen moeten worden. U wordt alleen gevaccineerd na contact met de trombosedienst.

Als u antistollingsmiddelen gebruikt, onder behandeling staat van een trombosedienst of een stollingsziekte heeft, dan krijgt u op de vaccinatie-locatie eerst een gesprek met de arts of verpleegkundige, zodat het vaccineren voor u zonder problemen verloopt. Voordat u de vaccinatie krijgt, zal er dus goed met u doorgesproken worden of er voor u extra maatregelen nodig zijn.

Ik heb Factor V Leiden. Kan ik een coronavaccinatie krijgen?
In principe kunnen mensen met stollingsafwijkingen zoals Factor V Leiden een coronavaccinatie krijgen. Mocht u zich hier toch zorgen over maken of vragen over hebben, dan kunt u deze het beste bespreken met uw huisarts of behandelend specialist.

Meer informatie
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-vaccinatie/vraag-en-antwoord
https://www.cbg-meb.nl/onderwerpen/medicijninformatie-het-nieuwe-coronavirus/updates-medicijn-tegen-coronavirus-en-beschikbaarheid-van-medicijnen