Innovatief onderzoek naar trombose

Bloeding en trombose bij antistollingsbehandeling: wie loopt extra risico?

Iedereen krijgt na een trombose kort of lang antistollingsmedicatie. Sommige mensen krijgen tijdens die behandeling een inwendige bloeding of toch nog een trombose. Prof. dr. Suzanne Cannegieter en dr. Nienke van Rein (LUMC) onderzoeken risico’s bij een antistolllingsbehandeling.

Dr. Nienke van Rein is epidemioloog en specialiseert zich als ziekenhuisapotheker. Ze deed promotieonderzoek naar antistollingsmedicatie en verzamelde toen bloedsamples van ruim 13.000 trombosepatiënten: “We kregen het bloedplasma uit afvalbuizen van trombosediensten. Normaal gooien ze dat na elk prikje weg. Voor ons is dat bloed heel waardevol, want de trombosedienst houdt ook precies bij of iemand een bloeding had of een trombose. We hebben zo een schat aan informatie verzameld. De samples zijn de vriezer ingegaan en het is fantastisch dat we er nu verder mee aan de slag gaan.”

270 eiwitten

Prof. dr. Suzanne Cannegieter is hoogleraar Klinische Epidemiologie: “We kijken niet alleen naar mensen die lang antistollingsmiddelen krijgen vanwege trombose, maar vooral ook vanwege boezemfibrilleren. Zij hebben namelijk een verhoogd risico op een herseninfarct, ofwel arteriële trombose. We kunnen de risico’s op bloedingen en herseninfarcten niet goed genoeg voorspellen. Dat is frustrerend voor artsen en het zorgt er soms voor dat patiënten onnodig medicijnen slikken. Soms belanden ze in het ziekenhuis met een serieuze bloeding of nieuwe trombose. Dit is echt een onderzoek dat voortkomt uit de vragen en zorgen van artsen en patiënten.” Van Rein: “Artsen maken nu een risico-inschatting op basis van factoren zoals geslacht, nierfunctie en andere medicijnen. We weten al veel over de rol van eiwitten bij stolling, maar we kunnen hier nog niet veel mee bij de behandeling. Dankzij massaspectometrie, een nieuwe techniek, kunnen we dat in de toekomst hopelijk wel. We kunnen nu verfijnd meten: welke eiwitten zie je in het bloed en in welke concentratie? Met een beetje bloed kun je zo’n 270 verschillende eiwitten bekijken. We weten al dat we daarmee mensen met en zonder trombose goed kunnen onderscheiden. We hopen dat we dat nu ook kunnen voor mensen met en zonder bloedingsrisico.”

Minder bloedingen

Stap 1 in dit onderzoek: uitzoeken welke eiwitten het meest gelinkt zijn met wel of geen bloeding. Of met wel of geen trombose, zoals een herseninfarct. Stap 2: het valideren van de bevindingen. Het HTCC in Italië doet het onderzoek nogmaals met andere samples. Kloppen de bevindingen dan nog steeds? Cannegieter: “We verwachten dat we straks tussen de 5 en 10 opvallende eiwitten overhouden, waarmee je eiwitprofielen kunt maken. Op basis van die profielen – of de vingerafdruk – kun je een goede voorspelling doen voor de risico’s. In een vervolgtraject zou je op basis van die 5 à 10 eiwitten een eenvoudige test kunnen ontwikkelen, die duidelijkheid geeft per individuele patiënt. Zo’n test moet een arts veel meer houvast geven bij de keuze voor een behandeling en patiënten meer kwaliteit van leven.”

Waarom krijg ik dit?

Cannegieter: “Als je antistolling slikt en je krijgt een inwendige bloeding, dan wil je natuurlijk weten: waarom krijg ik dit en mijn buurman niet? Dit onderzoek is een belangrijke tussenstap in het beantwoorden van deze vraag. Het gaat echt om risico’s. Ik zeg altijd: als je grijs haar hebt, overlijdt je eerder. Dat betekent niet dat je van grijs haar dood gaat, maar het zegt wel iets over je levensverwachting. Zo werkt het bij dit onderzoek ook. Wel verwacht ik dat we op basis van dit onderzoek ook gemakkelijker puzzelstukjes kunnen vinden die helpen om de oorzaken van bloedingen en trombose te ontrafelen. Die vingerafdruk die wij zoeken, is echt een sprong voorwaarts in het tromboseonderzoek.”

Fascinerend

Van Rein: “Dit is inderdaad echt een principe-onderzoek: als het hier werkt, kan het voor andere situaties ook interessant zijn. Het is ontzettend fijn dat de donateurs van de Trombosestichting onderzoek naar een veiligere behandeling financieel steunen. We weten al veel, maar er zijn ook heel veel kansen om de behandeling voor patiënten te personaliseren en optimaliseren. Dat kan in de toekomst echt zorgen voor minder bloedingen, ziekenhuisopnames en onnodig medicijngebruik.”